Kiedy źle się czujemy, potrzebujemy pomocy lekarza, który sprawdzi, czy chorujemy, jeśli tak, to na co, a następnie przepisze nam odpowiednie leki i/lub zalecenia, które pomogą nam wyzdrowieć albo lepiej się czuć.

Jest to reguła jasna dla wszystkich, kiedy chodzi o nasze zdrowie fizyczne – przeziębienie, zakażenie, złamanie. Niestety, kiedy chodzi o nasze zdrowie psychiczne, często myśl o pomocy specjalisty budzi w nas lęk, opór, niechęć czy obawy. Korzystanie z pomocy lekarza psychiatry jest dla wielu osób „drażliwym” tematem, który jest owiany całą masą szkodliwych i krzywdzących mitów. W dzisiejszym artykule chcielibyśmy więc zdementować plotki, rozprawić się z nieprawdziwymi informacjami i wyjaśnić, jak wygląda wizyta u psychiatry – lekarza, do którego mamy prawo chodzić tak samo, jak do pediatry, dermatologa, ginekologa czy kardiologa.

Kiedy zgłosić się do psychiatry?

Zawsze wtedy, kiedy czujesz, że z Twoim samopoczuciem coś jest nie tak: od dłuższego czasu jesteś smutn_, przygnębion_, masz kłopoty ze snem lub jedzeniem, ciężko Ci się zmotywować, łatwo Cię rozdrażnić, masz kłopot z agresją, pojawiają się u Ciebie myśli o śmierci, okaleczasz się – wszystko to jest wskazaniem do kontaktu ze specjalistą. Poza tym, jeśli myślisz sobie – „hm, chyba potrzebuje pomocy psychiatry” to… prawdopodobnie masz rację. To Ty znasz siebie najlepiej, wiesz, kiedy coś jest nie tak i czujesz, kiedy potrzebujesz wsparcia. Nie przejmuj się, że zapiszesz się do specjalisty niepotrzebnie, że przereagujesz czy „przesadzisz”. Do psychiatry, tak samo jak do każdego innego lekarza, można udać się zawsze wtedy, kiedy coś Cię niepokoi – w najgorszym (albo raczej: najlepszym!) wypadku, będzie to po prostu wizyta profilaktyczna.

Jak wybrać psychiatrę?

Chyba każdy podchodzi do tego tematu na swój sposób. Dla niektórych liczy się jak najszybszy termin wizyty i to właśnie nim sugerują się przy wyborze psychiatry. Dla niektórych ważną rolę odgrywa płeć specjalisty, jego wygląd lub opis na stronie internetowej. Wiele osób zwraca uwagę na komentarze na portalach medycznych. Część osób chciałaby, aby lekarz przyjmował jak najbliżej ich miejsca zamieszkania, aby łatwo było się do niego dostać. Podczas wyboru specjalisty warto wziąć pod uwagę też kwestię odpłatności – czy ma być to wizyta prywatna (płatna), czy na NFZ (bezpłatna); a także to, czy dany specjalista pracuje z osobami dorosłymi czy dziećmi. To, jakie kryteria są dla Ciebie najważniejsze, to bardzo indywidualna kwestia, dlatego wsłuchaj się w swoje potrzeby i szukaj takiej osoby, przy której będziesz czuć się komfortowo i swobodnie. Pamiętaj, że jeśli coś będzie nie tak, zawsze masz prawo do tego, aby poszukać innego lekarza.

Pierwsza wizyta, jak to jest?

Psychiatra to lekarz, który ma za zadanie dowiedzieć się, co sprawia, że czujesz się źle i dobrać jak najbardziej skuteczny sposób leczenia. Aby to się udało, na pierwszej wizycie prawdopodobnie zada Ci mnóstwo pytań. Nie zdziw się, jeśli nie wszystkie będą dotyczyć Twojego funkcjonowania psychicznego. Czasem lekarz potrzebuje wiedzieć też więcej o Twoim zdrowiu fizycznym, o tym, jak do tej pory przebiegał Twój rozwój czy nawet – jak wygląda Twój dzień. Warto pamiętać, że nasza psychika to złożona struktura, na którą wpływ mają nie tylko codzienne zdarzenia i emocje, ale też niektóre choroby fizyczne, hormony, geny… Lekarz, pytając Cię o wszystko, będzie próbował zebrać jak najwięcej informacji potrzebnych do tego, aby zrozumieć Twój stan. Choć wszystkie pytania są ważne, wiedz, że zawsze masz prawo także do tego, aby odmówić odpowiedzi – czasem bywa tak, że opowiedzenie o czymś jest zbyt trudne, albo jest na to jeszcze za wcześnie. To okej – tak, jak w każdej innej relacji – aby odmówić odpowiedzi na jakieś pytanie.

Jeśli jesteś osobą niepełnoletnią, na pierwszą wizytę u psychiatry musi przyjść z Tobą rodzic/opiekun prawny. Najczęściej on także będzie poproszony o rozmowę – nawet jeśli na ten moment nie wie, co dokładnie się z Tobą dzieje i co przeżywasz, może być „kopalnią wiedzy” na temat tego, jak wyglądało Twoje życie płodowe, poród czy wczesne lata dzieciństwa, a także jaki jest stan zdrowia poszczególnych członków Twojej rodziny. Tak, w tym także mogą kryć się ważne informacje  Niekiedy zdarza się, że lekarz zaprasza na rozmowę dziecko razem z rodzicem/cami. Gdyby tak zdarzyło się też u Ciebie, a jednak Tobie zależałoby na rozmowie z lekarzem twarzą w twarz, bez obecności rodziców/opiekunów – masz prawo o to poprosić. To Twoja wizyta!

Tajemnica zawodowa

Psychiatrę, tak jak każdego innego specjalistę, obowiązuje tajemnica zawodowa. To znaczy, że o tym, co opowiesz w gabinecie, nie powinien dowiedzieć się nikt inny – ani Twoja szkoła, ani przyszły pracodawca, ani nawet… rodzice. Rodzice od psychiatry dowiadują się tylko ogólnych informacji na temat zaleceń i dalszego leczenia – nie wiedzą jednak w szczegółach o tym, o czym rozmawiał_ś z psychiatrą. Zgadujemy, że to dla Ciebie ważna i uspokajająca informacja  Wyjątkiem od tej reguły jest sytuacja, w której zagrożone jest Twoje zdrowie lub życie – wtedy psychiatra będzie musiał powiedzieć o tym rodzicom, aby mogli zadbać o Twoje bezpieczeństwo.

Leki

Psychiatra podczas konsultacji może zdecydować o wypisaniu Ci leków, np. uspokajających, stabilizujących nastrój czy ułatwiających zasypianie. Niestety, wiele osób ciągle boi się korzystania z leków psychiatrycznych, przez co nie realizują lekarskich zaleceń i… nie mają szansy na to, aby poczuć się lepiej. Obawy dotyczące leków są zrozumiałe, dlatego jeśli jakiekolwiek pojawiają się u Ciebie – zapytaj o to swojego lekarza. Ze swojej strony dodamy, że współczesne leki psychiatryczne to nowoczesne preparaty, które są w pełnie bezpieczne, nie uzależniają, nie spowalniają, nie zmieniają naszej osobowości. Zazwyczaj, aby poczuć dobroczynne działanie leków, potrzebujemy kilku tygodni na to, aby nasz organizm się do nich przyzwyczaił i odpowiednio „nasycił” potrzebną substancją. W pierwszych dniach może więc zdarzyć się, że jeszcze nie czuć poprawy – daj sobie czas, a jeśli mimo upływu kilku tygodni nic się nie dzieje albo masz poczucie, że czujesz się gorzej, ponownie skonsultuj się z lekarzem.

Bardzo często jest tak, że lekarz psychiatra zaleca rozpoczęcie spotkań z psychologiem lub psychoterapeutą (jeśli oczywiście nie był_ś objęt_ taką formą pomocy dotychczas). Współczesne badania pokazują, że najskuteczniejszą metodą leczenia trudności związanych z naszą psychiką jest właśnie pomoc psychiatryczna (w tym branie leków) w połączeniu z psychoterapią. Jeśli chcesz wiedzieć więcej tym, jak wygląda pomoc psychologa, zachęcamy Cię do przeczytania artykułu „Jak wygląda pierwsza wizyta u psychologa”.

Czas trwania

Konsultacja psychiatryczna to zazwyczaj niezbyt długa rozmowa. Jeśli chodził_ś wcześniej do psychologa czy terapeuty, możesz być przyzwyczajon_ do 50 minutowych spotkań, a rozmowa z psychiatrą trwa zazwyczaj 15-30 minut. Jeśli martwisz się, że nie dasz rady opowiedzieć w tym czasie o wszystkim, co dla Ciebie ważne, może warto wcześniej sporządzić plan/listę najważniejszych rzeczy? Spotkania z psychiatrą odbywają się najczęściej w odstępie 1-3 miesięcy – częstotliwość spotkań ustalisz ze swoim psychiatrą prawdopodobnie podczas pierwszej wizyty, zawsze jednak, gdyby wydarzyło się coś pilnego, Twój stan nagle się pogorszył i czuł_byś, że potrzebujesz szybszej konsultacji – możesz zgłosić się do psychiatry wcześniej.

Jeśli po tym, co przeczytał_ś, masz pytania, wątpliwości, obawy lub po prostu, ochotę, żeby porozmawiać o kontakcie z psychiatrą, możesz do nas zadzwonić i/lub napisać na 116111.pl/napisz.

Bałagan w głowie?
Poukładamy to!